Çerkeslik etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
Çerkeslik etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

Kafkas deryasındaki Çerkes balıkları ve Pşıko Suadin



Ben kendimi bildiğimde herkes bana "Sen Çerkessin!" diyordu. Çerkes olmak öyle kan meselesi değildi, babam Hasan Apiş diye ben Canberk Apiş olamazdım. Canberk Apiş olmalıydım, hak etmeliydim. Çerkesliğimin damarımda akan kandan, resmi nüfusa göre babamdan aldığım soydan olmadığını bilmeliydim. O küçük yaşımda, her türlü haylazlığa ve yaramazlığa rağmen sorumlu olduğum alanı bilmeli ve sorumlu olduğum şeyleri yapmalıydım. Reyhanlı bana, bir adamın soyundan çalarak Çerkes olmayı değil; bir toplumun okulunda hak ederek Çerkes olmayı öğretti. Günümüze benzetmeye çalışırsak; Babam Çerkesliğin ilköğretim öğretmenimdi, Yenişehir mahallesi ise Çerkes lisesiydi... Geri kalan bütün yaşantım ise yükseköğretim olarak sürecek. Benim notuma da esasen hepimizin olduğu gibi tarih karar verecek.

Size bunları okutuyorum, çünkü şunu bilmenizi istiyorum: Eğer emek vermiyorsak, değer bilmiyorsak, unutuyorsak, aksatıyorsak, yaşamıyorsak babamızdan aldığımız soyun bize katacağı Çerkeslik beş para etmez. Bu toplumun kendini ilmek ilmek ördüğü tarihi, bu tarihe sığdırdığı nice değeri var. İşte Çerkeslik tüm bu tarihi ve tarihine sığdırdığı değeri yaşatıldıkça, bunu yaşatanların veya yaşatmak için mücadele verenlerin en kıymetli hazinesi olur.

Bundan beş sene evvel kendi halkı için, yüzümüzü yere eğdirecek tek bir anısı olmadan, hakkı/hukuku çiğnemeden mücadele verirken katledilen Pşıko Suadin'i unutacaksak, üstümüze yapıştırdığımız Çerkeslik ancak "Kafkas deryasındaki Çerkes balıkları" olarak boğazımıza düğümlenebilir. Bugün şatafatlı "asalet" masallarıyla kendimizi öve öve düştüğümüz şu durum ne yazık ki bir çoğunun Pşıko Suadin'i bile hatırlayamadığı kahredici hafızasızlıktan  öte başka nereye gidiyor?




Share:

Çerkesliği ..... alet etmeyelim!


Çerkesliği .... alet etmeyelim? diyorlar. Böyle sığ bir düşünce olabilir mi? Savunduğum onca şeyin evrensel değerleri var, insani şeyler bunlar. Çerkesler de bu evrende ve insanlar, bunu anlamak çok mu zor? Çok mu zor ekolojik tahribatın Çerkeslerinde yaşadığı dünyaya zarar verdiğini idrak etmek, çok mu zor herhangi bir savaşın Çerkeslerinde geleceğini tehdit ettiğini anlamak, çok mu zor Çerkeslerin de yüzde 50'sinin kadın olduğunu görmek? Adaletin Çerkesleri de daha güvenli bir dünyada yaşatacağı, özgürlüğün Çerkeslere daha iyi bir gelecek sunacağı, eşitliğin Çerkeslere de faydasının olacağı; bunları anlamak üstün zeka gerektiren şeyler mi?

Ben Kürtler Türkleri yok etsin mi dedim?

Ben Aleviler Sunnileri kessin mi dedim?

Ben Ankara'ya, İstanbul'a, Antalya'ya uçaklarla bombalar yağdıralım, bizim istediğimiz gibi yazmayan gazeteleri susturalım, cezaevlerine Türk aydınları sıkıştıralım mı dedim?

Azad'ın Özgür'e attığı kurşuna övgüler mi dizdim?

Kan, kan, kan diye mi haykırdım?

Hiçbirini yapmadım! Çerkesim; Çerkesliğimi hiçbirine bulaştırmadım. İnsanım; insanlığımı hiçbiriyle kirletmedim. Ama siz; hepsini yaptınız. Özneleri değişince, pisliği kaybolmuyor. Zulümde, cinayette, vahşette, katliamda, kan da, faşizmde, ırkçılıkta; öznelere göre işleyen vicdan kadar kirletilmiş bir vicdan olduğunu düşünmüyorum.

Açık açık itiraf edeyim, hayatım boyunca yalnızca bir kişi öldü diye  sevindim, o da; Erdal Eren için "Asmayalım da Besleyelim mi?" diyen, varlığıyla beni hem Çerkesliğimden, hem insanlığımdan inciten birisiydi.
Çerkesleri ... alet etmeyelim diyorsunuz;

Tamam kabul ediyorum, ben Çerkesliği insanlığa alet ediyorum. Edeceğim de. Peki siz benim insanlığa alet ettiğim Çerkeslikten kimi/neyi, neden/niçin koruyorsunuz?

Nart mitolojisindeki aksakallı şöyle der;


"Bu koca dünya henüz pelteleşmemişken / Bu koca yeryüzü henüz pıhtılaşmamışken/  Bu mavi gökyüzü henüz ağlarla örülürken / Ben o zaman beşikte yatan bir çocuktum. / Bu yaşadığımız dünya henüz berkimemişken /Ben o zamanlar bir çobandım. Volga nehrini o delikanlı aştığında / Ben o zaman henüz yeni olgunlaşmıştım. / Kafdağı henüz köstebek yuvası iken / Ben o zaman bir delikanlıydım. / Kafdağı’nın ormanları henüz filizlenmemişken,/  Ben o zamanlar orta yaşlı bir adamdım. / Kas ovasına birlikte girdiğimizde / Bana ağır hakarette bulunuyorsun. / Sen o hakareti yaptığında, / Ben aksakallı bir ihtiyardım... "



İşte Çerkeslerin insanlığa alet olma serüveninin tarihi de tam bu zamana kadar uzanır. Fakat sizin insanlığa alet olan Çerkeslikten çıldırışınızın tarihi 150 yıl bile olamaz.

Share:

Suriye'ye Çerkes gibi bakmak lazım.



Suriye'de yıllardır süren kanlı savaşın bir mağduru da Çerkesler, ancak Türkiyeli Çerkesler bunu ya konuşmadığı ya da çok sessiz konuştuğu için ne Türkiye'de ne de dünyada bununla ilgili bir gündem yok. Geçtiğimiz aylarda Suriye Demokratik Güçleri Menbiç'i kanlı örgütün elinden kurtardığında biraz bekleyeyim, sonuçta Menbiç Türkiye'li Çerkeslerle akrabalık kurmuş Çerkeslerin de yaşadığı bir yer dedim ancak nafile. Türkiyeli Çerkesler Suriye'deki savaşı kendileri olarak bakabilmenin çok uzağındalar ve genel Türkiye toplumu gibi hafıza sorunu yaşamaktalar. Bu günlerde islam aleminin kurban bayramı yaklaşmasıyla Suriyeli kardeşlerimize yardım adıyla toplanan kurban derisi kampanyası belki bize yardıma muhtaç Suriyeli Çerkesler olduğunu anımsatabilir? Belki düşünebiliriz; o Çerkesleri yardıma muhtaç hale düşüren, evlerini-barkları terk etmek zorunda kaldıkları sebepleri-sonuçları.

Bugünlerde Türkiye, tankıyla-topuyla Suriye toprakları üstünde ÖSO denen bir örgütün önünü açmaya çalışıyor. Buraya bakarken en dikkat çekmek istediğim konu; Türkiye'nin özellikle SDG'nin de mevzilerini içerisinde YPG var diyerek topa tutması. Bu durumu da "terör örgütleri arasında hiçbir ayrım yoktur" diyerek izah ediyor ve hatta bütün dünyaya "terör örgütleri arasında ayrım yapmanın hata olduğunu" anlatıyor. Bende bunu bu ülkenin bir vatandaşı olarak kendime soruyorum; "ÖSO bir terör örgütü değil mi?" diye. Sonuçta Türkiye toplumu içerisinde de olsam, Çerkes de olsam hafızam hala yerinde.  2013ün ağustos ayında İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün 190 sivili öldürdüğü ve bir o kadarını da rehin aldığını belgelediği bir örgütten söz ediyoruz. Öldürdüğü derken şu ayrıntıyı da sakın kaçırmayın, bir çatışma sırasında değil. Alevi oldukları için baş kesmek suretiyle. Yine İnsan Hakları İzleme Örgütü 105 sayfalık raporla "sistematik olarak insan hakkı ihlalleri işledikleri güvenilir kaynaklara dayanan gruplara" destek verilmemesi için özellikle Türkiye'ye bir çağrı yapmıştı.

Bugün Türkiye'nin verdiği destek ortada. Artık inkar edilecek, üstü çizilecek bir tarafı yok. Hep birlikte el ele - kol kola Suriye'ye giriyorlar ve Türkiye kendi söylemiyle terör örgütleri arasında hiçbir ayrım yapmaksızın tüm terör örgütlerini vuruyor. Türkiye'nin vurduğu yerlere ÖSO giriyor ve artık ÖSO'nun yeni adı "yerli halk."

İnsan Hakları İzleme Örgütünün özellikle Türkiye'ye seslenerek sunduğu 105 sayfalık raporda Türkiye'nin Suriye müttefiki olan ve adına "yerli halk" demeyi uygun bulduğu ÖSO ile birlikte Ağustos 2013 de Lazkiye kırsalında işgal edilen 10 alevi köyünde yaşananlarla ilgili görgü tanıklarının ifadelerini hepiniz okumalısınız.  Bugün IŞİD'e karşı ortak operasyon yaptığımız ÖSO'nun Lazkiye katliamlarından sonra, o dönemki genelkurmay başkanı olarak tanıtılan Selim İdris, "silah depolarımızı islamcı kardeşlerimize açtık. Aramızda hiçbir sorun yok." derken elbette bahsettiği islamcı kardeşlerinden birisi de o IŞİD bağlantılı gruplardan El Nusra idi.

Şöyle bir hafızanızı yokladığınızda, çok değil yakın zamanda bugün Türkiye'nin müttefiği olan ÖSO'nun El Nusra ve diğer radikal islamcı gruplar ile birlikte gerçekleştirdiği katliamları hatırlayacaksınız. Türkiye onlara her ne kadar "yerli halk" muamelesi çekse de, terörün yerlisi-millisi olur mu diye düşünmeyi akıl edemeyecek bir ülke değil. Bugün Türkiye'nin Suriye'de boşalttığı yerlere yerleştirmek istediği ÖSO, işlediği cinayetler, bizzat başını çektiği katliamlar, Alevi köylerindeki kıyımları, Öso'ya bağlı Nurettin Zengi Hareketinin Halep'te 17 yaşında bir çocuğun kafasını keserken paylaştığı videolar ve daha nicesiyle ne olduğu yaptıklarıyla tescilli bir terör örgütüdür. Türkiye'nin "terör örgütleri arasında ayrım yapmama" nasihatini aynaya bakarak kendisi yapmayı denemelidir.

Şimdi gel gelelim Çerkesler açısından bütün olup-bitene!

Çerkes camiasında ya da Çerkeslerle temas kurabilen Türkiye camiasında Çerkeslerin Suriyedeki varlığı üç-beş katilin varlığıyla radikal islamcı gruplara yedeklenmek isteniyor. Hiç kimse Suriye Demokratik Güçleri içerisindeki Çerkes gruplardan bahsetmiyor. Şahsen bana kalsa ne radikal islamcı grupların içerisindeki Çerkes teröristlerden ne de Demokratik Suriye Güçlerindeki Çerkes savaşçılardan "Çerkes" olarak bahsetmek istemem. Radikal islamcılığı ilke edinip o bölgede insanlığın ırzına geçen örgütlerde fanatik terörist olmuş Çerkeslerin zaten uzaktan yakından Çerkesliği temsil ettiği söylenemez. "Çerkeslik insanlıktır" diye atasözü olan bir halkın içinden bir ferdin; insanlara ölümün bile en kanlısını ve onursuzunu uygulayan bir kişinin neden Çerkesleri temsil edemeyeceğini anlatmak bile acı verici fakat Demokratik Güçler içerisindeki Çerkesleri de konuşmak gerekir. İsteyen istediği kadar bölgedeki demokratik ilerlemenin Çerkeslere fayda sağlayacağını anlatsın ama o bölgede Çerkesliğin kazanabileceği hiçbir şey olmadığını çok açık. En fazla orada Çerkes bireylerin yaşamı refah edebilir ancak Çerkesliğin oradan refaha ulaşamayacağını da belirtmemiz gerekir. Kaldı ki, bugüne kadar bölgedeki halk faaliyetleriyle ilgili hiçbir çalışmada Çerkesliği ilgilendiren emareler, konuşmalar ve katılımlar da gerçekleşmedi.

Ve üstüne basa basa hatırlamak gerekir ki, o bölgede yaşayan Çerkesler, Çerkes olarak o bölgenin yerli halkı değildirler. O bölgeye Çerkes soykırımı ve sürgününden sonra, planlı ve programlı bir şekilde yerleştirilmişlerdir. Oradaki demokratik kazanımlar, onları insani anlamda mutlaka pozitif olarak etkileyecektir ve eğer onlar Çerkes kimlikleri adına bu demokratik kazanımlardan hak talep edebilirlerse, bugüne kadar yitirdikleri Çerkeslikleri kadar kazanım sağlayıp, Çerkes kültürü ve tarihi, Çerkes dili ve geleneklerini tekrar kazanıp Çerkeslik barındıran bir aidiyet hissiyle, kayboldukları yerden; ait oldukları yere doğru mücadele örgütlemeye başlayabilirler.

Suriye savaşından sonra Türkiye'ye gelen ve irtibat kurabildiğim, irtibat kurabilenlerden öğrenebildiğim kadarıyla Çerkeslik aidiyeti konusunda Suriyeli Çerkesler de, Türkiyeli Çerkeslerden farklı olmadıklarını anladığım  için söylüyorum; Demokrasi, İnsan hakları ve özgürlükleri, adalet mücadeleleri ayrı şeylerdir ve hepsi de güzel şeylerdir ama Çerkeslik mücadelesi apayrı bir şeydir. Demokrasinin, İnsan hakları ve özgürlüklerinin, adaletin Çerkeslere kazandırabileceği çok fazla şey vardır ancak bunu Çerkeslere kazandırmak için etrafında örülmüş bir Çerkeslik örgütlenmelidir. Bugün Suriye'deki savaşın etkisinde hayatı mahvolan Çerkesleri algılayamayan, bütün algı ve kapasiteleri resmi propaganda kanallarıyla oluşan Türkiyeli Çerkeslere bakınca da bu anlaşılabiliyor. Eğer biz Türkiye'deki demokrasi, adalet ve insan hakları mücadelemiz etrafına bir Çerkeslik örebilmiş olsaydık, Suriye'deki savaşı her yönüyle konuşurken, bunu oradaki Çerkeslerin mahvedilmiş hayatlarını içeren bir üslupla anlatabilirdik. Halbuki bugün Türkiye'de en demokrat Çerkes grupları dahi Suriye'deki savaşı Çerkes olarak anlatabilmekten çok uzak. Bir tarafta Çerkes milliyetçiliğini tartışmaya çevirenler varken, diğer tarafta savaşın ateşinde kavrulmuş Çerkes kardeşlerini yeteri kadar konuşamadıklarının hesabını veremiyor.

Her ne kadar Suriyeli Çerkeslerin Suriyenin yerli halkı olmadığının altını çizmiş olsam bile, orada yaşamaya halen mahkum oldukları gerçeği etrafında düşünmek zorunda olduğumun da farkındayım. Orada terleriyle-emekleriyle kazandıkları hayatın vekalet savaşlarıyla tarumar edilip, yıkıldığını da söylemek zorundayım. Suriye'den anavatanlarına gitmek isteyen Çerkesler için, RF Dışişleri sözcüsünün "yurttaşımız değiller" gerçeğiyle düşünmek zorundayım.

Siz de öyle düşünün, bir tarafta çocuk kafası kesmekten, alevi diye köy köy katletmekten, IŞİD'in eski müttefiği, akıttığı kan boğazına ulaşmış bir örgüt, Türkiye'nin söylemiyle "yerli halk" ÖSO..

Menbiç'i SDG'den kurtaracaklarını söylüyor.

Siz içinizde kalmış bütün Çerkesliğinizle, bugün Menbiç'li bir Çerkes olsaydınız; hangisiyle yaşamak sizin Çerkesliğinizi acıtmazdı?

Bir tarafta IŞİD'in eski ortağı, her tarafından sivil kanı damlayan, kendisine benzemeyenleri katlettiği, katliamlarıyla belgeli dediğim dedik bir örgüt.

Diğer tarafta Rojava Anayasasını ilke edinmiş, meclislerinde toplumun her kesimini temsil etmeye çalışan ve yönetime ortak eden hep birlikte yapalım diyen bir örgüt.

Bir tarafta kadınları kendi istediği gibi yaşamaya zorlayan, sözünü dinlemeyen kadınlara zulm etmeyi hak sayan eli sopalı bir örgüt.

Diğer tarafta elini kadınlardan çekmiş, istedikleri gibi olmalarına fırsat tanıyan bir örgüt.

Çerkeslerin Xabzesi de, Xase'si de bugün hala tamamen yok edilmiş şeyler değil ve xabzenin ışığında hangisinin Çerkesleri daha çok temsil eden değerler taşıdığını hepiniz benden daha iyi biliyorsunuz.

Yeter ki, Çerkes kalan yanınızla bakın bu savaşa.
Yeter ki, Çerkes gibi bakın.
"Çerkeslik insanlıktır" diyen tarihiniz, kalbinizde mutlaka bir ışık bırakmış olacaktır.

Ama asla unutmayın, nerede yaşıyor olursak olalım; demokratik kazanımları kaybettiğimiz gücümüzü ve birliğimizi toplamaya ve şu dünyada yerli halkı olduğumuz tek yere dönmeye yoralım.
Vesselam.

Share:

Çerkesçe

Translate

Çerkesler

Çerkesya

Çerkesya ya da Çerkezistan (Çerkesçe: Адыгэ Хэку,[1] Rusça: Черке́сия, Gürcüce: ჩერქეზეთი, Arapça: شيركاسيا[2]), Kuzey Kafkasya ve Karadenizin kuzeydoğu kıyısında yer alan bir bölge ve tarihsel bir ülkedir. Bu Çerkes halkının vatanıdır.

Etiketler